صنعت حمل و نقل با اصطلاحات زیادی سروکار دارد که یکی از آن‌ها ترانزیت کالاست. ترانزیت کلمه‌ای لاتین به معنای عبوردادن یا منتقل‌کردن است. ترانزیت در حمل و نقل بین‌المللی کاربرد زیادی دارد و شرکت‌های صادرکننده و واردکننده با آن سروکار دارند. اما برای استفاده از خدمات آن به چه مدارکی نیاز دارید و چطور انجام می‌شود؟ انواع روشهای ترانزیت کالا چیست؟ شرکت ارسال بار هوایی «بارنیک» به‌عنوان یکی از شرکت‌های حمل و نقل قصد دارد در اینجا اطلاعات کاملی را در این زمینه به شما ارائه دهد.
ترانزیت چیست؟
هر محموله‌ای که از سمت فروشنده ارسال شود، اما هنوز به دست گیرنده (خریدار) نرسیده باشد، به‌عنوان کالای ترانزیت شناخته می‌شود. ترانزیت کالا پروسه‌ای بین‌المللی است که در آن محموله از یک گمرک به گمرک دیگر منتقل می‌شود. در حالت کلی، زمانی که یک کالا از یک فروشنده خارجی، برای خریدار در کشور دیگر ارسال می‌شود و هنوز به دست او نرسیده است، جزء کالاهای ترانزیتی محسوب می‌شود.
اگرچه ترانزیت داخلی باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل می‌شود، اما طی‌کردن این مرحله ضرورت دارد؛ زیرا در این روش محموله‌ها در گمرک بررسی می‌شوند و هزینه‌های انبارداری، بازرسی کالا، تخلیه و بارگیری آن‌ها به هزینه کل حمل و نقل کالا اضافه می‌شود.
ترانزیت کالا پروسه‌ای بین‌المللی است که تمامی کشورها باید از قانون و مقررات مربوط به آن در امور گمرکی پیروی کنند. در‌عین‌حال ترانزیت یکی از منابع درآمدی برای بسیاری از کشورها (ازجمله سنگاپور و امارات) است.
ترانزیت داخلی کالا چیست؟
ترانزیت داخلی کالا که به آن «پاساوان» نیز گفته می‌شود، فرایند جابه‌جایی کالا در مرزهای داخلی یک کشور یا بین دو گمرک است. زمانی که یک کالا بدون اینکه از مرز خارج شود، از یک نقطه به نقطه دیگر ارسال می‌شود، ترانزیت داخلی صورت گرفته است.
برای مثال، وقتی یک کالا از گمرکی در استان کرمانشاه برای گمرکی در استان مرکزی ارسال می‌شود، ترانزیت داخلی کالا صورت گرفته است. در این نوع ترانزیت، محموله‌هایی که باید جابه‌جا شوند در مبدأ بررسی می‌شوند و درواقع پرسنل گمرک مبدأ موظف‌اند تمامی کالاها را بررسی کنند. درصورتی‌که یک کالا برخلاف مقررات اضافه شده باشد، جزو کالاهای قاچاق اعلام می‌شود.
در تعریف دیگری از ترانزیت داخلی گفته می‌شود که کالاهای وارداتی تا زمانی که ترخیص کالا نشده باشند، ترانزیت داخلی کالا نامیده می‌شوند. در این صورت، حقوق و عوارض این کالاها هنوز پرداخت نشده است و در داخل کشور از یک گمرک به گمرک دیگر جابه‌جا می‌شوند.
مدارک ترانزیت
برای اینکه ترانزیت داخلی کالا انجام شود به مدارک زیر نیاز دارید:
– گواهی مبدأ
– بارنامه
– ترخیصیه
– گواهی ثبت سفارش
– فاکتور فروش کالا
– لیست عدل‌بندی
– قبض انبار گمرک
– پروانه بهره‌برداری شرکت تولیدکننده کالا
زمان دریافت بارنامه، باید شرکت حمل و نقلی که نام آن روی بارنامه ذکر می‌شود، اجازه ترانزیت داخلی کالا را داشته باشد. وقتی مدارک را تهیه کردید، کالاهای شما توسط گمرک مبدأ بررسی و ارزیابی می‌شود تا مطابق با اظهارنامه و سایر مدارک باشند.
مراحل ترانزیت
برای انجام ترانزیت داخلی باید مراحل زیر را انجام دهید:
– ابتدا باید محموله خود را به همراه اظهارنامه و سایر مدارکی که در بالا ذکر کردیم به اداره گمرک تحویل دهید. این مدارک توسط پرسنل گمرک بررسی می‌شوند و کالاها با آن‌ها مطابقت داده می‌شوند.
– هزینه‌ها توسط متصدی حمل بار مشخص می‌شود که باید آن را برای ضمانت رساندن کالا به مقصد، پرداخت کنید.
– بعد از طی‌کردن این مرحله، مجوز بارگیری و ارسال کالا برایتان صادر می‌شود که می‌توانید کالای ترانزیت را از گمرک خارج کنید. البته قبل از خارج‌کردن ترانزیت، کالاها دوباره توسط گمرک بررسی و کارشناسی می‌شوند.
– حالا باید کالای ترانزیت، طبق زمان مشخص‌شده در پروانه، به گمرک مقصد ارسال شود.
– با ورود کالا به گمرک جدید، دوباره کارشناسان این گمرک نیز آن را کارشناسی و بررسی می‌کنند تا از تطابق وضعیت کالای ترانزیت با مشخصات درج‌شده در مدارک و اظهارنامه مطمئن شوند. در مرحله بعد، قبض انبار گمرک مقصد برای کالاهای شما صادر می‌شود.
– در آخرین مرحله هم می‌توانید کالای خود را از گمرک مقصد خارج کند.
یکی از مزیت‌های ترانزیت داخلی، عدم نیاز به ثبت سفارش است؛ زیرا تمامی مراحل آن به پیشنهاد وزارت صنعت و با توافق اداره گمرک صورت می‌گیرد.
روشهای ترانزیت
انواع ترانزیت به صورت زمینی، هوایی و دریایی انجام می‌شود:
– ترانزیت زمینی: بارهای سنگین در تناژ بالا از طریق وسایل نقلیه‌ای همچون تریلی، کامیون و کمپرسی جابه‌جا می‌شوند.
– ترانزیت ریلی: این روش نیز از طریق قطار و زمانی که حجم بار گسترده‌تر است به کار گرفته می‌شود و معمولاً مواد اولیه کارخانه‌ها یا وسایل ساخت‌وساز از طریق قطار جابه‌جا می‌شوند.
– ترانزیت حمل و نقل هوایی: کالاهایی که باید سریع به مقصد ارسال شوند (دارو، مواد اولیه برای تولید محصولات غذایی، محصولات کشاورزی فاسدشدنی و…) از طریق هواپیما به مقصد دیگری ارسال می‌شوند.
– ترانزیت دریایی: در این روش چندین هزار تن بار از طریق کشتی‌های ترانزیتی بین کشورها جابه‌جا می‌شوند. این روش بین کشورهایی که دارای مرز آبی هستند، رایج است. ترانزیت دریایی کالا نسبت به سه روش قبلی ارزان‌تر است.
در آخر
ترانزیت کالا که به معنای ارسال کالا از یک گمرک به گمرک دیگر بدون خارج‌شدن از مرزهای کشور است، به چندین روش انجام می‌شود. در این مطلب از بلاگ «بارنیک» به روشهای ترانزیت کالا اشاره شد. همچنین به مدارکی که برای ترانزیت نیاز دارید و مراحل انجام آن پرداختیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد.
