دنیای تجارت با اصطلاحات زیادی روبه‌روست که یکی از آن‌ها «ترخیص کالا از گمرک» است. درواقع این اصطلاح یکی از مراحل تجارت و واردات کالاست که هر تاجر و شرکت بازرگانی به‌خوبی با آن آشنایی دارد. هر چند برخی تاجران بدون اینکه خود را درگیر مراحل واردات کنند، اشخاص یا شرکت‌های دیگری را برای این کار استخدام می‌کنند، اما شرکت‌های بازرگانی زیادی هستند که تجربه زیادی در این زمینه ندارند. درعین‌حال شرکت‌های حمل و نقل به‌خوبی با این مرحله آشنا هستند و می‌دانند برای ترخیص کالا از گمرک باید چه مشاوره‌هایی را به مشتریان خود ارائه دهند. در اینجا قصد داریم به‌طور کامل درباره این مرحله از واردات کالا صحبت کنیم.
ترخیص کالا چیست؟
ترخیص در بین ما ایرانی‌ها به معنای «اجازه‌دادن»، «خارج‌شدن» و… است. این اصطلاح در صنعت حمل و نقل کاربرد زیادی دارد و به پروسه‌ای اداری و مالی اشاره می‌کند. طی این پروسه باید کالاهای خریداری‌شده از کشورهای خارجی (که وارد گمرک کشور شده‌اند)، از گمرک آزاد شوند.
درواقع ترخیص کالا به این معناست که ابتدا شما یک کالا را از یک کشور خارجی تهیه می‌کنید، اما قبل از اینکه وارد بازارهای داخلی شود، باید ابتدا به اداره گمرک برود تا هزینه‌های مربوط به مالیات، سود بازرگانی، هزینه تسهیلات و حقوق گمرکی آن مشخص شود. در این اداره، فردی که به او «ترخیص‌کار» گفته می‌شود، موظف است تمامی قوانین و مراحل ترخیص کالا از گمرک را روی کالاها اجرا کند.
بعد از اینکه شما مراحل بررسی کالا را پشت‌سر گذاشتید و هزینه‌های محاسبه‌شده را پرداخت کردید، می‌توانید کالاهای خود را از گمرک خارج کنید. همچنین می‌توانید بعد از ترخیص کالا، آن‌ها را به انبار گمرک بسپارید تا زمان مناسی که شرایط خارج‌کردن از گمرک را پیدا کنید. البته به‌یاد داشته باشید در ازای نگهداری کالا در انبار گمرک باید هزینه اضافه پرداخت شود.
مراحل ترخیص کالای وارداتی
از زمانی که کالا وارد انبار گمرک می‌شود و تا زمانی که مراحل ترخیص کالا از این اداره را طی می‌کند، باید مراحل زیر را به‌طور کامل پشت سر بگذارد:
- ابتدا باید پروفرما و پکینگ لیست یا سیاهه تجاری خرید را از فروشنده دریافت کنید تا آن را به اداره گمرک ارائه دهید. در این برگه اطلاعات مربوط به کالا (نوع، تعداد، وزن و…) ذکر می‌شود.
- از سیستم وزارت بازرگانی کشور، مجوز «ثبت سفارش بازرگانی» را دریافت کنید.
- برای تخصیص ارز و دریافت حواله‌های بانکی، باید پرونده تشکیل دهید..
- خرید را تکمیل و حمل کالا به‌وسیله شرکت حمل موردنظر صورت می‌گیرد.
- پس از رسیدن کالا به گمرک، اسناد حمل از شرکت حمل تحویل گرفته می‌شود.
- با تحویل مجوزها و اسناد به گمرک، هماهنگی‌های لازم برای بازرسی کالاها در این سازمان انجام می‌شود.
- در سامانه EPL اظهارنامه دریافت کنید و به اداره گمرک تحویل دهید.
- اداره گمرک موظف است روی کالاها (مطابق با مجوزها، پکینگ لیست و اظهارنامه) کنترل و ارزیابی‌های لازم را انجام دهد.
– بعد از بررسی‌های کامل کالا، هزینه‌های گمرکی برای شما مشخص می‌شود که باید آن را در صندوق این اداره پرداخت کنید.
- با پرداخت هزینه‌های گمرکی و انبارداری، برای کالاهای شما ترخیصیه و برگه خروج صادر می‌شود. حالا می‌توانید آن‌ها را تحویل گرفته و بارگیری کنید.
- برای بارگیری یک شرکت حمل و نقل معتبر انتخاب کنید و مدارک مورد نیاز ازجمله برگه ترخیص کالا را به آن ارائه دهید.
- کالا از انبار گمرک توسط شرکت حمل و نقل بارگیری می‌شود تا به مقصد موردنظرتان ارسال شود.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
هزینه‌های مربوط به ترخیص کالا از گمرک براساس چند فاکتور مشخص می‌شود. هزینه‌های باربری، تعرفه‌های آزمایشگاهی (برای مواد غذایی و دارویی)، هزینه‌های انبارداری، تخلیه، نظافت، بازرسی کالا و… ازجمله عواملی هستند که می‌توانند هزینه ترخیص کالا را مشخص کنند.
به خاطر داشته باشید که باید هریک از این هزینه‌ها را به‌طور مستقل و جداگانه پرداخت کنید و قبض آن را به مأمور ترخیص‌کار گمرک ارائه دهید.
هزینه‌های ترخیص کالا از زمانی که کالای شما وارد گمرک می‌شود و تا زمانی که آن را از این اداره خارج می‌کنید، محاسبه می‌شود. به یاد داشته باشید عواملی مثل نوع کالا، حجم و وزن و ارزش کالا هم می‌تواند روی هزینه ترخیص کالا از گمرک تأثیر داشته باشد. به همین دلیل، هزینه مشخصی برای آن وجود ندارد.
دو عامل دیگری که اغلب بازرگانان زمان ترخیص کالا و محاسبه هزینه‌ها با آن مواجه هستند عبارت‌اند از:
هزینه‌های انبارداری در مبادی گمرک
وقتی کالا وارد اداره گمرک می‌شود، به قسمت انبارداری می‌رود. تا زمانی که شما مراحل ترخیص کالا از گمرک را انجام دهید و وارد مرحله بازرسی و سپس ترخیص شوید، کالا در انبار می‌ماند. از طرفی، هزینه‌های مربوط به نگهداری و مراقبت از کالا در انبار، هزینه بهره سرمایه و هزینه‌های بهداشت یا نظافت هم جزو این دسته محسوب می‌شود که باید پرداخت کنید. هرچقدر کالا مدت بیشتری در انبار بماند، هزینه آن بیشتر خواهد بود.
هزینه بیمه‌نامه برای ترخیص کالا
اگر به هر دلیلی در زمان بارگیری، تخلیه یا قرارگرفتن کالا در انبار به آن آسیبی وارد شود، با وجود بیمه می‌توانید خسارت خود را دریافت کنید. برای مثال اگر به دلیل وجود رطوبت در انبار گمرک، کالا فاسد شود، می‌توانید از طریق بیمه خسارتِ آن را دریافت کنید. به همین دلیل، گمرک می‌تواند برای تمامی کالاهای وارداتی تا 0.5درصد ارزش کالا را به‌عنوان حق بیمه و تحت عنوان «هزینه ترخیص کالا» از بازرگان دریافت کند.
کلام پایانی
ترخیص کالا از گمرک طی چندین مرحله انجام می‌شود که شاید پیچیده و گیج‌کننده باشد. تاجرانی که تجربه چندین مرتبه واردات کالا را دارند، با این روند آشنا هستند و می‌دانند چطور باید کالاهای خود را از انبار گمرک خارج کنند. در این خصوص، شرکت‌های حمل و نقلی که به کمک شما می‌آیند و بعد از ترخیص، کالاها را به مقصد می‌رسانند نیز می‌توانند مشاوره‌های لازم را به شما ارائه دهند.
بارنیک یکی از شرکت‌های معتبر حمل و نقل هوایی است که با داشتن متخصصانی باتجربه، می‌تواند مشاوره‌های لازم برای طی‌کردن مراحل ترخیص کالا از گمرک را به شما ارائه دهد و شما را در این مسیر انجام این فرایند یاری کند.
